Trong niềm vui hân hoan phấn khởi của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Xã Cao Xá nói Chung và Họ Quách Dương Khuê ( Gốc Phù Khê) nói riêng có thêm một công trình tâm linh được xếp hạng Di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh. Về Cao Xá trong những ngày cuối tháng 11 và chuẩn bị bước sang tháng 12 của Năm 2023 mới thấy sự đổi thay của một vùng quê “ Đất Lúa, Đất văn” xã đang trên đà phát triển và đạt chuẩn xã Nông thôn mới nâng Cao năm 2023. Đến tháng 11 năm 2023 đã có 10/15 khu dân cư đạt khu dân cư kiểu mẫu. Xã Cao Xá đang phấn đấu về đích xây dựng xã Nông thôn mới kiểu mẫu vào đầu quý I năm 2024.

Về quần thể di tích lịch sử xã Cao Xá có 05 ngôi đình ( Trong đó có 1 ngôi đình được Xếp hang Di tích Lịch sử cấp Quốc gia, 1 ngôi đình xếp hạng cấp tỉnh).  Xã Cao Xá Có 05 ngọn chùa ( Trong đó có 1 ngọn  được Xếp hang Di tích Quốc gia, 1 ngọn  chùa được  xếp hạng cấp tỉnh). Có 03 miếu, 01 Lăng được Xếp hạng cấp tỉnh. Đến tháng 10 năm 2023 xã Cao Xá có thêm 01 di tích cấp tỉnh dó là Nhà thọ Họ Quách Dương Khê ( Gốc Phù Khê – Bắc Ninh) được chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ công nhận bằng xếp loại di tích cấp tỉnh đây là Di tích lịch sử cấp tỉnh thứ Ba của xã.

Về lịch sử của dòng họ Quách Dương Khê ( Gốc Phù Khê – Bắc Ninh) còn lưu giữ đó là Bản sao sắc phong của nhà vua ban cho cụ Quách Duy Đôn giữ chức tri huyện Vĩnh Khang ngày 19 tháng 10 năm Cảnh Hưng 32 ( 1771).

Bản sao sắc phong của nhà Vua Ban cho Cụ quách Duy Đôn giữ chức chi huyện Vĩnh Khang.

Lịch sử Họ Quách Dương Khê Về Cụ Tổ Họ Quách Dương Khê có tên là Cụ Quách Đình Dự  đời thứ 17 của Họ Quách có gốc ở Phù Khê ( Bắc Ninh) cụ lên xây cơ, lập nghiệp ở xóm Dương Khê , Vĩnh Mộ, Cao Xá, Lâm Thao, Phú Thọ tính đến nay ( năm 2023) là đời thứ 30. Dòng họ Quách gốc Phù Khê có nhiều người làm quan trong triều đình ngày xưa và giữ nhiều trọng trách cao trong xã hội hiện nay. Như cụ Quách Đồng Dần ( Tiến sĩ năm 1634) là ông của cụ Dự.

Cụ Quách Đồng Đức ( Tiến sĩ năm 1640) là bố đẻ cụ Dự. Cụ Quách Đình Giai ( Thám hoa 1683) anh trai cụ Dự. Cụ Quách Duy Đôn ( Cháu cụ Dự) được triều đình sắc phong tri huyện Vĩnh Khang ngày 19/10 niên hiệu cảnh hưng 32 ( 1771).

Toàn cảnh nhà thờ Họ Quách Dương Khê ( gốc Phù Khê ) xã Cao Xá, huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ.

Dòng Họ Quách cũng như nhiều Dòng họ khác nhau của dân tộc Việt Nam có bề dày lịch Sử có truyền thống yêu nước nồng nàn, tương thân, tương ái, đoàn kết giúp đỡ lẫn nhau nhất là khi hoạn nạn, khó khăn; có đức tính tự lập, tự cường, luôn học hỏi, tìm tòi, sáng tạo, mở mang nhiều ngành nghề khác nhau ở nhiều vùng miền trong cả nước, có truyền thống hiếu học, có trí tiến thủ vươn lên trên nhiều lĩnh vực của Đời sống xã hội, từng bước khẳng định vị thế của mình ở trong nước và trên trường quốc tế.

Trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc có nhiều người con của Dòng họ Quách đã anh dũng hy sinh, nhiều người là thương binh, bệnh binh, nhiều gia đình Liệt sĩ. Dòng họ tôn vinh và ghi danh họ.

Các thế hệ họ Quách hôm nay cần giữ gìn, phát huy những truyền thống tốt đẹp của cha ông xây dựng dòng Họ ngày càng vững Mạnh, có bản sắc văn hóa riêng trong cộng đồng các dòng họ của dân tộc Việt Nam.

Bằng xếp hạng nhà thờ Họ Quách – Xã Cao Xá được UBND tỉnh xếp hạng Bằng Di tích cấp tỉnh

Vinh dự và tự hào cho Họ Quách Dương Khuê ( Gốc Phù Khê) nói riêng và Đảng bộ Chính quyền và nhân dân xã Cao Xá nói chung, sau khi hoàn thiện và trình các thủ tục đề nghị các cấp có thẩm quyền công nhận xếp hạng di tích lịch sử.

Ngày 27/10/2023 Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ quyết định công nhận di tích cấp tỉnh nhà Thờ Họ Quách Dương Khê ( gốc Phù Khê) tại xã Cao Xá, huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ.

Lễ đón bằng Bằng Xếp hạng di tích cấp tỉnh nhà Thờ Họ Quách Dương Khê được Đảng bộ, chính quyền địa phương xã Cao Xá cùng dòng họ trọng thể tổ chức theo nghi lễ cấp địa phương và được tổ chức vào Sáng ngày 03 tháng 12 năm 2023 ( tức ngày 21 tháng 10 năm Qúy Mão).

                                                            Quang Chung – Ngọc Quân